öþ¨¤ öþ¢óø ¥ ¢÷ ü÷÷¡¨
 
 
 

üóþ¡ ¤ä öþ ¤ûà ¤¢ .¢÷÷îüõ ¬ ¢¡ ¨ø¡ ù¤ ¤¢ ý¤þ¨ ô¢¤õ
¨ø¡ " ùî ¢÷¨¤üõ õ ¥ ü÷úð÷ ¤ø¯ ùî üìø õ ¢¨¤üõ ¤à÷ ù¢¨
.¨ ¡¨ ¤þ¨ ö¢¢ ø "¨þ ¢¡

ø ¨ø¡ !¤ð¢¤ø¤" ¢÷ù¢¤îüõ ä¢ éó¡õ û£õ ¥ ý¤þ¨ ô¢¤õ ¥ø¤õ ù
.ôþ¤üõ ¤¨ öõþ üð¢÷¥ ¤¢ ¢¡ ¨ø¡ ô÷ ý¤ õ öø÷î ø ".¢þ¤¢ þãìø
üð¢÷¥ íþ ¤¢ ¢¡ ¨ø¡ ý¤ õ ùî÷þ :¨ ­þì÷ ø ¢® ý¤¢ì ùó¨õ öþ õ
.ôþ÷îüõ ä¢ ö ñþõî ø ô÷ ý¤ ö öõ¥õû ø ôþ¤üõ ¤¨ öõþ

ëì ü÷ãõ ù ¢¡ ¨ø¡":ôþøð öþ¤ ¢¡ ¨ø¡ ôøúêõ ø ÷ãõ ¥ ôóþõ
".¨ ©÷þ¤ê ñù¢þ

ëì ý÷ãõ ù ©÷þ¤ê ñù¢þ ëì ¨þ "©÷þ¤ê ñù¢þ ëì" ý÷ãõ ¡
üõõ ø ø ô¢ ¤ ¥î¤õõ ¨ ¤¤ì ¤ðþ¢ ¤ã .¨ ö¥ ø ¢¤õ ñù¢þ öêþ
¤¢ .¢÷¤ø¤¢ þãìø ¤ ø ø ô¢ ñù¢þ ø ù¢ª ¢õ ¢ø ¢øø íþ ¤¢ ©÷þ¤ê
.¨ ü¨¨ ùþ ¤ú ñþõî ý÷ãõ ù ¢¡ ¨ø¡ "üúó ñ¬" ýû©¥øõ

**

é¢û ñþõî ùõ ù ¤ ö õ ¨þ "ù¢ø÷¡ öø÷î "ùð¢þ¢ ¥ ¢¡ ¨ø¡
öª¢ ëó¯õ ¤ø¯ ¢þ¤ê ¤ ¢øøõ üõõ ¢¡ üìø .ôþ÷þüõ ¢¡ ©÷þ¤ê
¥ ©ê¢û ¨¢¡ ¨ø¡ öþ üãþ¯ ¤ø¯ .¢¥ ¨¢ ¤î öþ ù «¡ üê¢û
ù¯ì÷ ø ø ô¢ ¨ ü¨î ù ¤ ¥î¤õõ é¢û öþ ñ .¢þ ëì ©÷þ¤ê
©÷þ¤ê ñù¢þ ëì ¤ ¢¡ é¢û ñþó¢ öþ ù ø ¢÷¢ø é¢û öþ ý¥î¤õ
.ô÷¢üõ ø ø ô¢ ¤ ¥î¤õõ

¤ú ý¤þðñîª ü÷ãõ ù âìø ¤¢ ¨þ "©÷þ¤ê ñù¢þ ëì" ý÷ãõ ñ
ùî ýù÷ø𠨢¡ ¤ ¥î¤õõ üð¢ø÷¡ ùþ ü¨¨ ùþ ¤ú .¨ ü¨¨ ùþ
¢õ òõî ý¤þ£÷ ü¢ ¤ø¯ ù¢ª ñù¢þ ø¥ íþ ¢¡ ¤ ¥î¤õõ ýø ø ô¢
ñîª ü¨¨ ùþ ¤ú öþ ùî ü÷õ¥ .¢÷û¢ ¢óø (üø¡) ö¢÷¥¤ê ù ø ùªð
¢÷ûø¡÷ ¤¢ì ø ù¢ª ¢õ ¢¡ ¤ ¥î¤õõ üøª÷¥ ëªä ù¯¨ø ø ø ô¢ ê¤ð
.¢÷þõ÷ í¤ ¤ üúó ëªä ù¥ø ùî ¢ø

**

é¢û .¢ø÷ ø ø ô¢ ö¢¤î ªõ ú÷ ø é¢û ¢ø ù ¢¡ ©÷þ¤ê é¢û
¢¡ ©÷þ¤ê é¢û .¢÷¤þõ ø ù¢ª ¤þ öªõ¢î ¤û ùî ¢ø÷ öþ ö¥ ø ¢¤õ ©÷þ¤ê
§÷ ¯¤ ¤¢ ¤ ¢ø¡ ¨¨ ùî ü÷õ¥ ø ù¢øõ÷ ¢ª¤ ø ø ô¢ ¢ø öþ
ø öþõ¥ ¢¡ ¤ ¥î¤õõ (ù¢ø÷¡) ëªä ùðþ §þ¨ ¢÷¢¤îüõ í¤¢ éó¡õ
ø ø ªú ù¢÷þõ÷ (¤î£õ) ô¢ ùðþ öþ ¤¢ .¢÷÷þ¤êþ ¤ þ¤ª öþ¨¤ ªú
ëªä ¤ ¥î¤õõ ø ø ô¢ ùî ¤ø¯÷õû §¨ .¢÷¢øüõ öþõ¥ ù¢÷þõ÷ (÷øõ)
üîþ ¢ø¡ ¢ø¡ ¤ø¯ ¥þ÷ öþõ¥ ø (ø¤ ýþ÷¢) ªú ¢÷¢ªþõ ¢õ üìê ¤ø¯
.¢÷¢ªüõ

**

ú÷ ¢ø ¤¤ì ùî ¢ø üª¥¤ ¤ ù¢÷þ ø ø ô¢ ©÷þ¤ê ùàó ¥ ¤õúõ ¢¡ ý¤
.¢÷¤ø¤¢ þãìø ¤ ö ëªä ¤ ¥î¤õõ ü¨¨ ùþ ¤ú ñþõî

**

¤ªþ ø ¢þ¤ê ý¢¤ê ý¥î¤õ ôìõ¤¢ (+)õ ù¢÷þõ÷ ö¨ ¤ ô¢ ©¤¨ ¢¡
ª¢üõ ¨ø¢ ¤ ©¤¨ ¢¡ ùîþ÷õ¥ .ª¢üõ ¨ø¢ ¤ ø ý¤ðþ¢ ¥þ ¤û ¥
ª¢üõ ¨ø¢ ©¤¡¢ ùî ôû üìø ø¤÷þ ¥ .¢ø (ù÷÷øõ) ù÷÷¥ ëªä ©ìªä
.¢ø (ù÷¤î£õ) ù÷¢¤õ ëªä ©ìªä ª¢üõ

ôìõ ø ª÷õ .¢÷¢ø ù¢ª ¢õ ñìõ ù¯¤ öþóø öþ ¤ ¥î¤õõ ø ø ô¢ ¤ð
ýúóøãêõ ¤ ö¢÷¥¤ê õ ñþó¢ öþ ù .¢ªüõ ù¢þ¤ê öþø÷ ëªä öþ ¤ ¥î¤õõ üõø¨
.¢÷ª ù¥ ¢þõ öõðªþ ¢÷÷øþõ ùî ü÷¨î ôþõ÷üõ ëªä

¢óøõ öþ¢óø ëªä ø ¢¡ ëªä ù¢÷þõ÷ ü¨¨ ýû¢øø ø ¤ûø ö¨ ø ø ô¢
.ª¢üõ ¨ø¢ ú÷ ¢ø¡ ù¥¢÷ ù ¤ ø ø ô¢ ö¢÷¥¤ê ¢¡ ¤¯¡ öþ ù .¢÷¢ª
.¢¤þðüõ ñîª ù÷øð öþ ñøãêõ ù¨ é¢û .¢þ÷¢üõ ñøãêõ ù¨ é¢û ù¤¤¢ õª

**

ñù¢þ ëì ø ©÷þ¤ê é¢û ö¢õ¤¢ þãìø ú÷¨÷ ¯¤ ¤¢ ¢¡ ¨ø¡
¥ ú÷ ¢ ø ö÷¥ ø ö¢¤õ ø¢¥ ¯ìê ©÷þ¤ê ñù¢þ ëì .¨ ©÷þ¤ê
¤ öª¢ (¢÷¥¤ê)¤¡¢ ø ¤¨ ¢þ ú÷ §¨ .¢¨¤üõ÷ öþ ù ëªä ëþ¤¯
ùõû ö ¤¢ ùî ¢÷¤þðüõ ñîª üó¬ ¥ öþõ¥ ø ªú ùî÷þ ¤¯¡ ¢÷÷î ù¤
¥ø¤õ ¢¤¢ ¢øø ¥ø¤þ¢ ¤ð .¢÷ù¨øþ ôû ù ìä ø øó öþ ø ò ¯ø¤ ¤¢ ¥þ
ôû ù ¢þ ¥þ ùõû .¢¤¢ ¢øø ôû ¢¤ê ¢¤¢ ¢øø ¥ø¤õ ¤ð ø ¢¤¢ ¢øø ¥þ÷
¯ìê ù÷ ùî ü¢¤ê ¢ª ùª¢ ¢øø ö¥ ø ¤ûøª ú÷ ¤ð .¢÷øª ¯¤õ ø ñ¬õ
ù¢þ¨¤ üø ù ¥þ ùõû ¢ª ùª¢÷ ¢øø ü¢¤ê ¤ð .ª¢ ¢ûø¡ ¢øø ¥ø¤õ
ü÷¢÷¥¤ê ¢þ ùð÷ ¢÷¤¢ ¤¤ì ¤ò ôìõ ¤¢ ö¥ ø ¤ûøª ¤ð .¢ø ¢÷ûø¡ ÷ãõü ø
ýò ôìõ) ¢ª ùª¢÷ ¢øø öþ (ôìõ) ¤ð ¢÷ª ùª¢ ¢øø ¤öþ ôìõ ¤¢
¨¤ ø öþ ø ò ¯ø¤ ù¢÷¤þ𤠤¢ öþõ¥ ø ªú ñ¬ .¢¤¢÷ ü÷ãõ (ú÷
.¢÷¤øüõ¤¢ ôà÷ ù ¤ ø ¨¤ ö¥ ø ¤ûøª ¨ ø

ù¢ø÷¡ ö öþ¢óø ¢÷¢¤î ø¢¥ ýù¢ø÷¡ ö¤¡¢ ø ö¤¨ üõõ ùîþ÷õ¥ ø¤÷þ ¥
ù¢ª öþ¢óø ö¥ ø ¤ûøª ùîþ÷õ¥ .¢÷ù¢÷¨¤ öþ ù ¤ öªþóø¨õ ùî ¢÷ªþ¢÷üõ
.¢þüõ ëì öþ ø ò ¯ø¤ ¤ öþóø ý¤ ¢÷¢¤î ø¢¥ öª÷¢÷¥¤ê ùîþìø ø
.¢¢¤ðüõ ¤îª ¤à÷ ¢¤øõ ñù¢þ ¢þ ëì öþ ø ò ¯ø¤ öþ ùîþ÷õ¥ ú÷
ù¢ª öþ¢óø ùîþ÷õ¥ ú÷ õ ¢÷øªüõ ¢õ ø ¨¤ ù¯¤ ¤¢ ö¥ ø ¤ûøª
ý¢øõä ø üìê ù¯¤ ¢÷¢¢ ñîª ¤ öþ ø ò ù¯¤ öª÷¢÷¥¤ê üû¤õú ø
.¢÷ª¡ ëì ¤ ýø¤î ýþ÷¢ ¤þðõóä ñù¢þ ¢÷÷øüõ ú÷ ø ù¢ª ñ¬õ ôú
ýø¤î ¯þõ íþ ñìò ¢÷¢÷øþ öþ ù ôû ö¤ûø¡ ø ö¤¢¤ ùî üìø ùøòã
ýù¥ø ôþ÷ø ¨þüõ ëì ñ ¤¢ ñù¢þ ñþõî ý¤ .¢¤þðüõ ñîª
öªõ¢î ¤û ö¥ ø ¢¤õ ùîþìø .¢÷¢÷øþ ôú üìê ø ý¢øõä ö ¤¢ ùî ôþ¥¨ ¤
¢ø ¢÷ûø¡ ¤¢ì ¢÷÷î §¨ ¤ ùêþ ëì ñù¢þ ù¥ø ø¢ öþ ¢÷¨÷ø
öø÷î ùî ¨ ý¥þ öþ ¨ ü÷ãõ ù ù ùó¨õ öþ .¢÷÷î üð¢÷¥ ¤ "ñù¢þ"
©÷þ¤ê ñù¢þ ô÷ ùî ôþøð ôþ÷øüõ öþ¤÷ .¢õ÷üõ ü¨¨ ùþ ¤ú ¤ ö
.¨ ü¨¨ ùþ ¤ú ñþõî ý÷ãõ ù

**

ùó¤õ ù¨ ¥ "ô¢ø¡" ¥ áø¤ª ¢þ «¡ª .¢ª ©¢ø¡ ö¤ð÷ ø §øó¢ ¢þ÷ ¢¤ê
ùó¤õ ù¨ öþ ù¯¤ .¢÷¥¤ê ø ñìõ ø¥ ô¢ø¡ :¢÷¤¤ì öþ ¥ ùó¤õ ù¨ öþ .¢¤£ð
ø ñþõî ø ¨ ü¨¨ ùþ ¤ú ¢¡ ¤ ¥î¤õõ (¢÷¥¤ê ø ñìõ ø¥ ô¢ø¡)
.¨¢¡ ©÷þ¤ê é¢û ö ô÷

**

ü÷ãõ ù ö¥ ø ¢¤õ ý¤ öø÷î üúó ñ¬ ¤¢ ù¢ª ¤î£ "¢¡ ©÷þ¤ê é¢û ñþõî"
¢¡ ø ù¢ª÷ ¢õ ëªä ¯¨ø öþ¢óø ùî ü÷õ¥ õ .¨ ü¨¨ ùþ ¤ú ñþõî
öª÷¢÷¥¤ê ù ú÷ ëþ¤¯ ¥ ¢¡ ëó¯õ ëªä ö öõ¥õû ø ù¢þ¢¤ð÷ öî¨ ú÷ ¤¢
ú÷ ¢¡ ü¨¨ ùþ ¤ú .¢þ¤¢ þãìø ¢÷øüõ÷ ü¨¨ ùþ ¤ú ¢¢¤ð÷ ñì÷õ
(ø¤ ýþ÷¢) ªú ¥ ùî öþ¥è ¤õ ùó¨ó¨ ù ùø ùî ¢øªüõ ñþõî ü÷õ¥
þû öø¢ ù¤ ù÷þõ ùð¨þ íþ ùõ ù ù¢ø÷¡ ëþ¤¯ ¥ ëªä ¢øªüõ áø¤ª
¢¡ ùî ôþ¥øõþ ô¢¤õ ù ¢þ ùþ÷ ¤¢ .¢¢¤ð ñì÷õ ö¢÷¥¤ê ù üûª ø ñîª
ùî ôþû¢ ôþóã ö÷¥ ù ¢þ .¢÷¤¢ ¨ø¢ ùî ôþû¢ ôþóã ú÷ ù ø ¨ üø¡ ý¢¡
ôþû¢ ©¥øõ ö¢¤õ ù ¢þ .¢÷¤¢ ¨ø¢ ¤ öª÷¢÷¥¤ê ø öª÷¤ûøª ¢¡ ù÷øð
é¢û ô÷ ø ñþõî ¤ öþ õ .¢÷¤¢ ¨ø¢ ¤ öª÷¢÷¥¤ê ø öª÷÷¥ ¢¡ ù÷øð ùî
.ôþõ÷üõ ñøãêõ ù¨

**

ù¢ø÷¡ ëì ý¤ ¢ø öþ ¢¡ ñù¢þ ¢ø ù õ ùþóø ¢¢ ý¤ ¢¡ ñù¢þ
ù¢ø÷¡ öþ ý¥î¤õ ù¯ì÷ §¨ .¢÷¥ ¢÷øþ ôú ¤ ñù¢þ ü÷¥ ø ¢¤õ ñù¢þ
öþ¢óø ù¢ø÷¡ ô÷¤¨ .¨ ö¥ þ ¢¤õ ý¥î¤õ ù¯ì÷ ¨þ ñù¢þ
ùî üìø .¨ ¢¡ ¤ ¥î¤õõ ùø¤ð íþ üøª÷¥ üð¨øþ ø ¯¤ ø ö¢÷¥¤ê
ö ùî ôþ÷îüõ êþ¤¢ ø "¨þ ùø¤ð öþ ý¥î¤õ ù¯ì÷" ôþ¨¤üõ
öþ ¢¡ ¨ø¡ ùî ôþ¤þð ùþ÷ ôþ÷øüõ ø¤÷þ ¥ .¨¢¡ ëªä ý¥î¤õ ù¯ì÷
.¢÷÷î ñõî ¤ ù¢ø÷¡ íþ ø ù¢ª ¢õ ø ¤ ¥î¤õõ ¤ðþ¢îþ ö¥ ø ¢¤õ ùî ¨

**

ý¢ ¥þ÷ öªü¨÷ ¢ ¢÷¢ø ù¢ª ¢õ ôû ¢¡ ¤ ¥î¤õõ ø ø ô¢ ¤ð
¤¢ ù¢ª ¢óøõ ö¢÷¥¤ê .¢ªüõ ëó¯õ üìªä ¥þ÷ ú÷ ëªä öþ¤÷ ¢þ¢¤ðüõ ëó¯õ
ù¥ø öþ öø¤¢ ¤¢ öþ÷õû ø ¢÷¢¤îüõ êþ¤¢ ëó¯õ ëªä ëó¯õ ëªä öþ ù¥ø
.¢¤¢÷ ¢øø ëó¯õ ëªä ù¥ø ¤¢ ý¢® þ ­ì÷ .¢÷¢ªüõ öî¨ ëó¯õ ëªä
¤ ø ù¢þ¢¤ð öî¨ õ ¤¢ ëó¯õ ëªä ôþ¤þ𠤤ì ù¥ø öþ üð÷ûõû ¤¢ ùîþìø
.êþ ¢ûø¡ ¯ó¨ õ ¢øø

ùîþìø .¢÷þõ÷þõ øõ÷ ø ¢ª¤ ëªä ù÷¡ öø¤¢ ¤¢ øó¯õ ñõî ¤¢ ö¢÷¥¤ê
ø öþ¢óø ø ù¢þ¢¤ð ï÷ûõû öª÷øõ¤þ ý®ê üõõ ¢÷÷î ¢ª¤ öþ÷÷þ ú÷
ùî ¨ ý¥þ öþ .ê¤ð ¢÷ûø¡¤¤ì ¢¡ ¤¤ ¤¢ ©þ¨ ø §¨ ö¢÷¥¤ê
¢õ¤¢ þãìø ü¨¨ ùþ ¤ú ùîþ÷õ¥ .ôþ÷ø¡þõ ü¨¨ ùþ ¤ú ¤ ö õ
ëªä ëó¯õ ù¥ø ùð÷ ¢÷þ ôû ¢¤ð ö¤¡¢ ø ö¤¨ ¤¢õ ¤¢ ùîþìø ü÷ãþ
¤¢ ëªä ëó¯õ ©¥¤ öþ ö ¤¢ ùî ¨ ýù¥ø ªú ø êþ ¢ûø¡ ëì
.êþ ¢ûø¡ ©¤¨ð ¢ã üõõ

**

¤ (üøª÷¥ ëªä) ¤ûøª ø ö¥ óì ¢þ ¨¡÷ ü¨¨ ùþ ¤ú §þ¨ ý¤
.ôþøª ¤¢ ¤ öþ¢óø óì ø ¢÷¥¤ê óì ¢ø ôþûø¡ ¤¢ì §¨ .ôþ÷î ù¤

**

üø¡ ö¢÷¥¤ê ù ¢÷÷ø ú÷ ùî ¢ø öþ ø ø ô¢ ¯¤ ¤¢ ¢¡ ©÷þ¤ê ñù¢þ
.¢÷¤ø¤¢ þãìø ¤ ¢¡ ¤ ¥î¤õõ ýþ÷¢ íþ ø ù¢¢ ¢óø

**

:¢ø ¢ûø¡ öþ ø ô ¤ø¯ ¨ ù¢þ¤ê ¤ þ÷¢ ¤ ùî ôþ¨¤ ¢¡ ¥ ¤ð
ý¢ª ¨ø¡üõ ùî ¤ ¢þ¤ê ø ùî ¨ öþ ö ý÷ãõ ø "¢ø ø¡ ùî÷þ ¤¯¡"
.¢þõ÷ ù¤ ¤ £ó ø

ù üþ¨¢ ôþ÷î ¢þ ¨¢ ø¡ üþãìøõ ø ý¢ª ù ôþ÷øüõ ù÷øð
ùþ÷ ôþ÷øüõ ø¤÷þ ¥ .¨ ¤þ£öîõ ëªä ëþ¤¯ ¥ ú÷ üø¡ ø ý¢ª
.¢øª ñ÷ ý¢ª ù ëªä üãìø ñøãêõ íþ ëþ¤¯ ¥ ¢þ¤ê ¢¡ ùî ôþ¤þð
ö¢þ¢ ¥ ¢¢ ñîª ©÷þ¤ê ¢øøõ ù ø .¢þ¤ê ¤ þ÷¢ öþ ëªä ëì ý¤ ¢¡
ö¢þ¢ ¥ ¢¡ ¤ ¥î¤õõ ù÷ìªä ¯ø¤ ëì ø ©÷þ¤ê ø ú÷¨÷ üð÷ðþ ø ¢
éþø¯ ûù¢ø÷¡ ëì ø ¢¡ ¤ ¥î¤õõ üøª÷¥ öþ¨¤ ¯ø¤ ý¤þðñîª
üð÷ðþ ø ¢ ëþ¤¯ ¥ ø ù¢øõ÷ §¨ üóªø¡ öþ¨¤ ëªä ýþ÷¢ ø ñþì
.¢ø öþ ü¨¤ ¢¡ ©÷þ¤ê ñù¢þ .¢þõ÷ êþ¤¢ ý¢ª ø ëªä ú÷

ú÷ ëªä ö¢õ ¤¢ þãìø õ .¢ø - öþ¨¤ ëªä ëì -¥þ íþ ¯ìê ¢¡ ýþø¤
ñ¬ ¤ê÷ íþ ¯¨ø ú÷ £ó ø ý¢ª ëªä .¢ø÷ ¤þ£ öîõ ¢¡ ¢ø¡ ëþ¤¯ ¥
.êþ ¢ûø¡÷ ëì ñøãêõ íþ öø¢ ¥ð¤û ø ù¢ª÷

**

¢øª ø ëªä ñøãêõ ¢÷ø ùî ¢øøõ íþ ù ñ÷þ ¨ ëó¯õ ý¢øøõ ¢¡
öø÷ã ñõî ëªä ú÷ ùîþ÷õ¥ .¢÷¨û ¤ûøª ø ö¥ ¢¡ ëªä ñøãêõ .¢¤¢ ¥þ÷
¢¤øõ ý¢ª ñù¢þ ù üþ¨¢ ¢¡ ¢÷¤þðüõ ¤¤ì ø ¤¤ ¤¢ ¢¡ ëªä ñøãêõ
.¢ª ¢ûø¡ £ó ø ¤¨õ ý¢¡ ©¤à÷

**

¢÷ó ø üóä üõìõ ¤¢ ¤ð .ôþùê¤ð ¤¤ì êþ¤¢ ø ¢¢ ý¤ üþãìøõ ¤¢ ù¤øõû õ
ôþù¢¤î êþ¤¢ ¤ð ôþ¤þ𠤤ì ù¤õ öþ ôìõ ¤¢ ùî ¨ ô¥ò ôþ¨û ùþ
ö¢ª ëó¯õ üóäê ý¤ þ ëó¯õ ëªä ù¤ ý¤ ø¤÷þ ¥ .ôþû¢ ùî ¨ ý¤ø¤®
.ôþ¤þ𠤤ì ñøãêõ þãìøõ ø ôìõ ¤¢ ¨þüõ

ñù¢þ ø¥ ù üþ¨¢ ¤¢ ø¨ ¥ ¢÷øþõ÷ ñäê ôìõ ¤¢ ëó¯õ ö¨÷ íþ
ù ¨ 拉 ø ù¤õ ¢÷ó ¤¢ì ¢¤ê ùî ¨þ÷ ôúõ .¢þõ÷ ý¤¢¢ø¡ (ëªä)
íþ þ ¢÷õ¤÷û íþ ù ø ¢ª üóóõóöþ ¤¢ì üûø¦ ©÷¢ ø þ¢ íþ
.¢øª ñ÷ üóªø¡ ù ©¢ø¡ ú÷ ¢÷øüõ÷ üûø¡îþ÷ ¢¤ê þû ¤¢õ¨þ¨
.êþ ¨¢ ý¢ª ù öøüõ ñøãêõ íþ öª¢ ú÷

**

¢¡ öø .¢þ÷î ¤ø¬ ¢þõ÷ ùøó ö ¤¢ ¢÷øþõ ¢¡ üóªø¡ ùî ¤ ü ê¯ó
.¢ª öþ¤¡ ¢þ (... üø ¤¡ ø ñø...) ¨ ¤¡ ¤ð ¨ ñõî ø ëó¯õ ý¢øøõ
¢÷ø ùî ¢ª üóøãêõ ü ¤¢ ¢þþõ ¨ ù¢¨þ ý¥¤õ ¯¡ ¥î¤õ ¤¢ ¢¡ öø ø
.¢øª ø ñìõ ø¥

«¡ ñøãêõ íþ ¤ ¥î¤õõ ¥þ÷ ýùþ¨ ù¤øõû ¢¤¢ ¢øø ¢þª¤ø¡ © ùî ü
ý¢¤ê ¤¤ ¤¢ ù÷ ¢ûø¡þõ üóäê ôìõ ¤¢ ü¬¡ª ùªõ ¤ø¯ .¢øªüõ ¤¢þ¢
.¢ª ù¢÷û¢ ¤öþ üõìõ ø þãì øõ ¤¢ ý¢¤ê ¤¤ ¤¢ ùî ¢ø¡ ¥ ¤¤ üõìõ ¤¢

ù¤þ÷¥ ñù¢þ ëì ñøãêõ .¢ø ü¨û ôõ ©÷þ¤ê ñþó¢ ¢¡ ñù¢þ ëì ø¤÷þ¥
ùó .¢ø ¢÷ûø¡ ö¨÷ ÷øþ ¥ ø öøþ ©÷þ¤ê ¢øøõ üõõ
ù¢þ¥è ¢øøõ öþ¤îøî ¥ ¤ ©÷þ¤ê ¢¡ .¢ªþõ ö ñõª ¥þ÷ ãþ¯
.¢¢ ùõ¢ ¤ð¤¥ ¢øøõ ø

ñøãêõ íþ ¢¡ ¢øø ¥ üª¡ ¤¤ ¤¢ ¥þ÷ ¢øøõ öþ¤îøî ü öþ¤÷
öþóø ¢øøõ öþ¤îøî ö¢þ¥¤ø ëªä ¤¢ ëó¯õ ý¢¡ ý¤ ùþ÷ ¤¢ .¢øªüõ
üõ¤ð ø íþ¤ ¥ ý¤ªþ ö¥þõ ¢¡ ¢ã ù ÷ ¥ .¢÷¢þ¢¤ð ø ñìõ ýúóøãêõ
ý¤ð¤¥ ø ¤ð¤¥ ýúóøãêõ ¢¡ ù ¤û ùî÷þ ù ùø ) .¢÷îüõ §¨ ¤
(.¢¤îüõ ¤¤ì¤ ¯¤

ëªä ¢÷øüõ ¢¡ ùî ü ¨ ñþ¬ £ ¤¢ ýùþ ø §¨ (óì)"ï÷ ôþª"
¤þþç ¥ð¤û "ï÷ ôþª" ©¥¤ .¢þõ÷ ¥¤ ©ê¢û ¤ ¥î¤õõ ¤ ¢ø¡ ¢ø¢õ÷
ëªä ¨þüõ ù¤øõû ¢¡ üð¢÷¥ ø þ ©¥¤ ü¨¤¤ ø ý¤ .¢¤î ¢ûø¡÷
 öþþã ü÷õ¥ ý¢øøõ þ ý¥þ ©¥¤ .ôþ÷î ¬ ö ¥ ø ù¢¢ ¤¤ì ùø ¢¤øõ ¤ ø
.¢þõ÷ ñþõî ñìõ ¯ø¤ ¤¢ ø¥ öø÷ã ¤ ©þóø¨õ ùî ¢øªüõ

¢þüõ¤¢ þãìø ù é¢û öþ î .¢¤þðüõ ùõª¤¨ ¢¡ óì ¥ ý¢ª öþ¤÷
¢ûø¡ ¤îª þ¤ª ü¤õ óì ¤¢ ¢¡ ü¤õ÷ óì .êþ ¢ûø¡ ëì ¢¤õ ø ö¥ ¤¢
¤ üûù¢ø÷¡ ø ùêþ ¤þî üìê ¤ø¯ " ï÷ ôþª " öþ ô¢¤õ ùîþ÷õ¥ .¢ª
¥î¤õ ø êþ ¢÷ûø¡ ©¤¨ð ü÷ú ¯¨ ¤¢ ûù¢ø÷¡ ö §¨ ¢÷û¢ ñþîª
¢ª¤ ¢¢ î¤ ø ø ô¢ ù ýù¢ø÷¡ öþ÷ ëì ý¤ ¢¡ .¢ª ¢÷ûø¡ ö
¤ ¯ó¨ ø ¤þî ¢ª¤ ùþ §¨ ¤ (þãõ) þõøõä ñ¬ .¢÷þ ¤þî ø ù¢øõ÷
.¨ ùê¤ð ñîª ùõû

**

ñ÷ üóªø¡ ù þ÷¢ öþ ëþ¤¯ ¥ ¨ø¡üõ ø ¢þ¤ê ¤ öú öþ ¢¡ ¤
¢÷øüõ÷ üú÷ ©¢ø¡ õ ¨ ëó¯õ ý¢øø ¢¡ ùî ôþøðüõ ù ¤ð .¢øª
öøþõ ¢ª ùª¢ ¢øø üóøãêõ ùî ü÷õ¥ ú÷ öø .¢þõ÷ üóªø¡ §¨
.êþ ¨¢ ý¢ª ù

ñõî ëó¯õ ©¢ø¡ ¢¡ .¨þ÷ ©÷¢ ø ¤¢ì ñø ¢¤¢ ¥þ÷ ö ù ¢¡ ùî ý¥þ
¨þ÷ ôúõ .¢¤¢÷ ¥þ÷ ¨¢ öþ ¥ üû¥þ ù öþ¤÷ ø ¨ ¥þ ùõû ¤ ÷ø ø
öþ .¢ø¤ ¢¡ ©÷þ¤ê ý¤ø ù ýù¤£ ¢÷øüõ÷ ¨ ù¢¤î ꤪþ ôóä ¤¢ì ùî
ùî üìø .¢÷îüõ î¤ ü÷ø÷ì ø ñ¬ ë¯õ ©þ¤ ø ôà÷ ôþàä ü¨û
ôþ÷øþõ ¨ ù¡¢÷ ù¤ ø ù¢þ¤ê ¤ ¤ø÷ú ø ôþàä ü¨û öþ ¢¡ ùî ôþªþ¢÷þõ
.¨ ëó¯õ ø ñõî ý¢÷õª÷¢ ø ùî ôþøð

¢¡ ¤÷î ¤¢ ùî ¢¤¢÷ ¤ ö ¤¢ì ü¨î þ÷¢ öþ ¤¢ ©÷þ¤ê ¢øøõ öþõ ¤¢
¤þ£÷¤þþç ø öþ÷õû ¢ªüõ ñõî ø ëó¯õ ü¤¢ì ý¤¢ ø ùî÷þ ¤¯¡ .¢¨þ
ø ùî ý¥þ ú÷ ¨ ö ¤¨ø¡ ¢¡ ùî ¨ ý¥þ ù .¨ £ó ôì ø
ôû ùî ¨ ý¥þ öþ¨¤ ëªä .¨ öþ¨¤ ëªä ¢¤¢ ¥þ÷ ö ù ëó¯õ ¤ø¯
.¢÷¤¢ ¥þ÷ ö ù þ¤ª ôû ø ¢¡

¥þ÷ ¤¢ì ù ø .¨ ù¢þ¤ê ¤ ö ©¢ø¡ öø ¢¤¢÷ ¥þ÷ ê¤ãõ ø ©÷¢ ù ¢¡
¢÷øþõ öø ¢¤¢÷ ¥þ÷ ñø ù öþ÷õû ø .¨ ëó¯õ ¤¢ì ¢ø¡ ùî ¤ ¢¤¢÷
íþ ¯ìê ¢¤¢ ¥þ÷ ý¥þ ù ù ø § .¢÷þ¤êþ ò¯ ø §õó ¢ûø¡ ùî ìø ¤û
ù¤ ¤ ëªä üú÷ ¢÷øüõ ¢¡ þ .¢¤¢ ¥þ÷ ö ù ø ùî ¨ - ëªä- ¥þ
ø ¤¨ ëªä ¢ûø¡üõ ùî ö÷÷ ¢÷øüõ÷ ¢¡ þ ùî ôþ¨¤ ¨ öîõõ ¢÷î
¤ ëªä ùî ¨ üóøãêõ ù ¢¡ ¥þ÷ öþ¤ªþ !ù÷ ëó¯õ ¤ø¯ ¢ª ùª¢ ¤î
. ôþ¢ø ù¢ª÷ ùøõ ¤ ùî÷ öþ ü¨¤ õ .¢øª ôþú¨ ø

**

¢þ¤ê ¤ ö¥ ø ¢¤õ ¤ ùî ¨ öþ ñø¨ ¢ªüõ ëó¯õ ø ñõî ý¢øøõ ¢¡ ¤ð
ùî ¢ø üû¤ ú÷ ùîó ù¢ø÷ ¤¢ì ø ê¤ãõ ñø ù öêþ ¨¢ ý¤ õó¨õ
.¢þõ÷ §¨ ý¢ª ¨÷øüõ ¢¡ ùóþ¨ø÷¢

ø ö¤¨ ø ö¤¡¢ ôìõ ¤¢ þ¤ª ø ¤¢ ôìõ ¤¢ ¢¡ ý¥¢÷ôª öþ÷ ¥ ùð÷
ëªä ù÷ðþ ù¯¤ ¢ª ù¨øþ ôú ¤øõ öþ ¤ð .¢÷û¢üõ ñîª ¤ ö¤ìõ ý¤øõ
.ê¤ ¢ûø¡÷ öþ ¥ ¥ð¤û ¢¡ ø ö¥ ¢¤õ öþ

¤ ëªä ö ù¥õ ø ù¢¤ø¡ ¢÷øþ ¢¡ ñþ¬ ëªä ù ùî ü¨î þ ü÷îüõ ¤îê ù
úóð ¢úª ù¥õ ö¢þª ý¤ û¤ø÷¥ ¢÷î í¤ ¤ ¢¡ ¢÷øþõ ¥ð¤û ¢ª ù¢þª
ù¤ø¢ ¤ð ü ¨ ñð ¢úª ö¢þª ñ ¤¢ ùî ý¤ø÷¥ .¢÷øªüõ ¤ûà ¤ú ¤¢
¢ûø¡ ùõ¢ ¢ø¡ ¤î õøìõ ¢ª ù¢þ¨¤ ôõ (ñ¨ä ¤ø÷¥) ©¤ø¤ öõ¥ ø
.¢¢

ö ù ø ý¢¤ð¤ ù¤ø¢ üûø¡üõ ùî ¨ ö÷÷ ¢÷õüõ ù ù ¢¡ ëªä ù¥õ
öø÷ã ëªä ù ñ¬õ ¤øõ öþ ñõ ¢þóø ø ñõä üð¢÷¥ ùõû ùîþ÷õ¥ .ü¨
ñþîª ý¤ ñõî ¢¤ê ¤¬÷õ ö÷¥ ø ö¢¤õ ùð÷ ¢¢¤ð ¥è ùþ ø §¨
.¢õ ¢÷ûø¡ ¤ðþ¢îþ ýø¨ ëªä ¤ ¥î¤õõ ýûù¢ø÷¡

¤ ñ .¢øª ¤îª ¢þ þ÷¢ ø óõ ùóþì ùêþ¯ íþ ëªä ¤øõ öþ ¤ ¥î¤õõ
üìªä ù¯¤ ü÷¨ ù ö÷¥ ø ö¢¤õ ¤ ¨ ù¢þ¢¤ð ¤øõ ¢ø¡ ëªä îþ¤õ ¤¢
!¢÷÷îüõ ü¨¤óø ø ôò¨ ¤ðþ¢îþ ý¤ð÷ ¢÷÷îüõ ¤¤ì¤

**

ø íþ¤ ¢÷øþõ÷ üú÷ ©¢ø¡ ùî ¢ø öþ ¢þ¤ê ¤ ö¥ ø ¢¤õ ¢¡ ùî÷þ ñþó¢
öøþõ ñøãêõ íþ ¯¤ ¤¢ ú÷ ùî ¨ ý¥þ ý¢ª .¢þõ÷ ù¤ ¤ üõ¤ð
ñøãêõ ôìõ ¤¢ ¤ð .ôþ÷î ù¤ ¤ ý¢ª üú÷ ¤¢ ôþ÷øþõ÷ õ .êþ ¨¢ ö ù
þ¬¡ª ùð÷ .ôþ÷î êþ¤¢ ¤ ëªä ¯¨ öþ¤ò ôþ÷øþõ ôþ¤þð ¤¤ì ¢¡ ëªä
¢÷÷øþõ÷ öþ÷õû þ¤ª ¢ª öþðõè ¢¡ ¤ð .êþ ¢ûø¡ ô¨ ¢¡ ü÷ø¤¢
õ ø ¢¡ ù¯¤ üªø¤ê ø¤÷þ ¥ .¢÷÷î ý¤¢¢ø¡ ü¨¨ öþ÷ öª¢ ¥
ý¤ðþ¢ ùþ÷ ù ôþ÷î ëþì ù¥¢÷ ù ùî ¨þ÷ ôúõ .¢ø ¢ûø¡ ¤þ£÷öîõ
.êþ ôþûø¡÷ ¨¢ öþ ¥

**

õ ù ¢¡ ¢þ ¤ ùî ôþªþ¢÷üõ öþ ù ùî üìø ¢¤¢ ¥þ÷ ö¥ ø ¢¤õ ù ¢¡ ¤
ùþ÷ öþ ù ¨ ¢ø¡ ñù¢þ ëì ý¤ ©ò ¤¢ ùîþó ¤¢ ¢ª ùª¢ ¥þ÷
¢¡ ëªä .¨ ý¤ø¤® õ ¢øø ¢¡ ¨ø¡ ñþõî ø ô÷ ý¤ ùî ôþøªüõ ñ÷
¢÷ûø¡ ¨ø¢ ý¢ ¤ø¯ ¤ ¤ðþ¢îþ ùóþ¨ø÷¢ þ¤ª ùî ¢ª üø¤þ÷ ¢þ ¨þ
¤ø¯ ¤ þ¤ª ¢÷îþõ íþ¤ ¤ ¢¡ ùî ¢ª üø¤þ÷ ¢þ ¤ø¯÷þõû ø ª¢
.ôþ¨û ¢¡ ý¢ ëªä ñìõ ýúø¥ õ öþ¤÷ .¢¤¢ ¨ø¢ ý¢

ý¢ ¤ø¯ ¤ ú÷ ¨ø¡üõ ¢þ¤ê ¤ ø ø ô¢ ¢¡ ùî üàó öþóø öõû ¥
ù¤ø¢ ø ù¤ø¢ ø ù¤ø¢ ¨ø¡üõ ¢¤¢ ¨ø¢ ¢ø¡ ëªä ýúóøãêõ öø÷ã
ù¤ø¢ ø ù¤ø¢ ø ù¤ø¢ ø ¢ª ú÷ ù¤ø¢ ø ù¤ø¢ ø ù¤ø¢ ¢÷þ ¤ ú÷
.¢ª ùª¢ ¤ üóøãêõ öþ÷ ¢ø ¢¡ ñù¢þ öþ .¢÷î üð¢÷¥ ú÷

**

¢¡ ëªä "üúó ñ¬ " ù ùø ôþ÷î ù¨þìõ ôþ÷øüõ ý¥þ ù ¤ ¢¡ ëªä
öþ¢óø ëªä ¨þ ü¨¨ ùþ ¤ú ¥ ¤øà÷õ ñ .¨ ü¨¨ ùþ ¤ú ñþõî
ùó¤õ ù¨ ù ¢÷øþõ ñõä öþ¤ öþ .¢øªüõ §¨ ø ù¢ª ñì÷õ ö¢÷¥¤ê ù
ö ù üìê üûð÷ .¢øª ôþ¨ì ý¢÷¥¤ê ëªä ø üøª÷¥ ëªä ü÷þ¢óø ëªä
ùî ü÷þ¢óø ëªä ¤ ¥î¤õõ .¢÷¨û ñ¬õ ø ù¨øþ ôû ù ú÷ ùõû ùîôþþüõ¤¢
ø ¢÷¨û ù÷ðþ ö¥ ø ¤ûøª ø ù¢ø ù÷ðþ ¢÷¥¤ê ¨ ü¨¨ ùþ ¤ú ý¥î¤õ ù¯ì÷
.¨ ü¨¨ ùþ ¤ú öþ .¢þ¢¤ð ¢÷ûø¡ üîþ ¢¡ ëªä üðõû ô÷¤¨

**

ù¨ öú ù¢÷þõ÷ ¢¡ ø öú üìê ù¢÷þõ÷ ö¨÷ .¢øª üîþ ¢¡ ¨þüõ ô¢
öªõ¨ ¤¢ ö¥ ø ¢¤õ ùîþ÷õ¥ .¢¥¨üõ öîõõ ¤ ý¢ ¢ öþ ëªä .¨ ý¢ã
ý¢ ý¢ª ¤¢ öª¨¨ ø óì ø ù¢þ¢¤ð ©ø¡¤¨ ø ¨õ¤¨ ¢÷øª ù÷ðþ ¢¡
ô¨ ø ëì .¢÷øªüõ üîþ ëªä ¯¨ø ¢¡ ø ö¥ ¢¤õ ùþ÷ ¤¢ .ê¤ ¢ûø¡ ø¤ê
.¢øªüõ ¥è ëªä ¤ ¥î¤õõ þ÷¢ ø þ¤ª ¢ ¥ ©÷þ¤ê é¢û ø ¢¡ ñù¢þ

¤¢ ëªä üãìø §¨ ôþ¢ª ù¢þ¤ê õ ¢¡ ñþ¬ ø ùþóø ¤¯ ø ùªì÷ ë¯ ¤
ù¢¤î ý¤þð ù÷ª÷ ëªä öþ ý¥î¤õ ù¯ì÷ ù ö¯þª .ôþ÷î üð¢÷¥ ¢¡ ¢ ëõä
¢¡ ëªä ýù¯¤ þû öø¢ þ÷¢ öþ § ö ¥ .ª¢ø ¯øì¨ ù ¤ ø ø ô¢ ø
.¢ª ¤ø¢ ø ùê¤ð ùó¬ê ¢¡ ¥ ø ù¢þ¢¤ð ¤õ ø ¤û ¥ ¤

**


| ò | ù¢ø÷¡ öø÷î | üîþ÷ø¤îó ¨ |